Meten van de kerntemperatuur

De kerntemperatuur van het lichaam kan tegenwoordig gemeten worden met een sensor die je op de huid plakt. Deze sensor gebruikt de huidtemperatuur, de warmteafdracht van het lichaam en de hartslag om de kerntemperatuur via een algortime te berekenen. Het voordeel van deze meetmethode is dat het niet invasief is (je hoeft geen temperatuursensor in te slikken om de temperatuur in de kern van je lichaam te meten). Deze sensor van CORE wordt gebruikt tijdens Thermo Clinics.

We hebben hier veel ervaring mee opgedaan tijdens de Thermo Clinics en het meetsysteem geeft een goed beeld van het temperatuurverloop bij inspanningen, met name tijdens duurlopen of tijdens het racefietsen of roeien of indoor spinning. (De Cardio activiteiten). De CORE sensor kan nog niet onderkoeling goed meten en situaties in koud water meten.

Veel groepen hebben inmiddels een Thermo Clinic gevolgd en zijn nu thermoregulatie bewust en een kerntemperatuurmeting rijker.

Wil je ook een Thermo Clinic volgen, schrijf je dan in op de Thermo Clinic website!

Hieronder worden meetresultaten besproken die verricht zijn met de inslikbare myTemp Capsule. De myTemp capsule is als prototype in die jaren van 2015 tot 2023 gebruikt. Het systeem is thans in de ijskast gezet, in afwachting van nieuwe toepassingsgebieden.

Het meten van de Kerntemperatuur met de myTemp capsule

myTemp heeft een capsule ontwikkeld waarmee het mogelijk is om continue de kerntemperatuur te
monitoren. Deze is niet groter dan een vitaminepil en kan worden ingeslikt. Via BLE (Bluetooth low
energy) wordt elke tien seconden vanuit de darmen de kerntemperatuur doorgeven aan een
smartphone of smartwatch, waarop deze in real time is af te lezen.

myTemp metingen kunnen worden gecombineerd met de andere metingen tijdens een inspanning,
zoals de hartslag, snelheid en afstand. De gegevens worden ook opgeslagen, voor nadere analyse
achteraf.

Door dit verschillende keren onder wisselende omstandigheden te doen krijgt de atleet een beeld
van zijn/haar temperatuurregulatie. Na een aantal metingen zal hij/zij een gevoel ontwikkelen om de
temperatuur te kunnen inschatten zonder steeds op de smartphone of smartwatch te kijken, net zoals dat geldt
voor de hartslag.

Temperatuurverloop bij Hardlopen

Een voorbeeld van metingen tijdens hardlopen d.m.v. myTemp wordt in de volgende grafiek
gegeven. In deze samengestelde grafiek worden de kerntemperatuur (geel), afstand (groen),
snelheid (blauw) en de hartslag (rood) in de tijd afgezet.

Het betreft een loop over 11 kilometer met een stop na het opwarmen op ruim 2 km en een korte
stop op 7,5 km na een kort sprintje. De temperatuur loopt op tot 39,3 graden en stabiliseert rond dat
niveau bij de geleverde inspanning, dit terwijl de buitenlucht slechts 8 graden was.

Het tweede voorbeeld is een korte loop van 4 km. Hierbij wordt het naijl-effect van het
temperatuurverloop duidelijk zichtbaar, vooral tijdens de opwarmingsfase. Na twee kilometer
inlopen wordt er gestopt en dan loopt de kerntemperatuur nog verder op door de interne warmte
die in de spiermassa is geproduceerd, die nog moet worden afgevoerd. Als dan na 4-5 minuten de
temperatuur weer daalt, wordt de loop hervat. Even later neemt de kerntemperatuur dan weer toe.
Na vier kilometer wordt er definitief gestopt. De kerntemperatuur is dan opgelopen tot 38,3 graden.
Deze stijgt na het stoppen, tijdens het uitlopen, nog 3-4 minuten door naar 38,5 graden, alvorens
gestaag te gaan zakken. De hartslag (rood) volgt veel directer de geleverde inspanning, uitgedrukt in
de loopsnelheid (blauw)

Temperatuurverloop bij Teamsport

De derde grafiek is een meting tijdens een hockeywedstrijd bij mooi weer. Door het intervalkarakter
van de benodigde inspanning heeft het lichaam meer gelegenheid zich te herstellen en lagere
hartslagzones af te wisselen met hoge (rode lijn). De kerntemperatuur loopt onder die warme
omstandigheden op tot 39,5 graden aan het einde van de wedstrijd (blauwe lijn), die vanwege het
warme weer in vier kwarten werd gespeeld. Niet overal zijn meetpunten gedurende de wedstrijd,
waardoor de temperatuurlijn als een rechte lijn is getrokken tussen twee meetpunten. In
werkelijkheid zal de temperatuur een gebogen kromme zijn geweest.

Temperatuurverloop tijdens fietstocht

Deze meting werd verricht tijdens een fietstocht van ruim 150 kilometer dwars door België, in de
zomer van 2019. De buitentemperatuur was 19-23 graden. Er is met de myTemp-sensor gemeten van ‘s
ochtends 9 uur tot ’s avonds 22 uur. De CBT-temperatuur bij het fietsen loopt niet zo hoog op als bij
hardlopen, vooral omdat de inspanning lager is (hartslag 120 tot 140 met uitschieters tot 160 bij het
beklimmen van de muur van Huy, een helling van 20%) en de ventilatie door de wind groter is. Bij de
pauzes (twee keer een lekke band) en bij de lange afdaling het Maasdal in loopt de temperatuur
terug tot rond de 37 graden. Bij de beklimming van de muur van Huy loopt de snelheid terug (er
moest zelfs worden afgestapt) en loopt de hartslag op door de inspanning. De kerntemperatuur volgt
dan met een naijl-effect van enkele minuten en stijgt tot 38 graden. Gedurende enkele perioden is er
niet gemeten; de meetpunten zijn dan middels een rechte lijn met elkaar verbonden. In werkelijkheid
zal de temperatuurcurve volgens een glooiende lijn op en af lopen.

Temperatuurverloop tijdens een run in de kou en een duik in een wak in het ijs tijdens het Ice4life event

Tijdens het Ice4life event op 25 januari 2020 in Sankt Michael im Lungau in Oostenrijk hebben 4 deelnemers aan dit event met een myTemp capsule de kerntemperatuur tijdens deze alternatieve triatlon in de kou gemeten. Een sportief evenement, waarbij de deelnemers in ‘blote bast’ eers een uur fietsen of langlaufen door de sneeuw en dan een uur hardlopen door de sneeuw en tot slot een duik nemen in een wak in het meer bij het dorpje Sankt Michael im Lungau. De deelnemers ervaren deze blootstelling aan de kou als zeer helend voor hun lichaam. De blootstelling aan de kou, gecombineerd met goede ademhalingsoefeningen wordt als heilzaam ervaren. Deelnemers hebben soms last van chronische aandoeningen die door deze koudeshock worden geremd of zelfs verdwijnen.

Het meten van de kerntemperatuur geeft een bijzonder beeld van het verloop van de kerntemperatuur, waarbij de hartslag een belangrijke indicator is voor de inspanning en het verloop van de kerntemperatuur bij deze barre omstandigheden. Bij het fietsen en langlaufen loopt de hartslag op tot veelal 130-140 bpm de kerntemperatuur loopt ondanks de kou dan bij de deelnemers op tot veelal 38 graden. Bij het hardlopen, waar de hartslag verder oploopt tot 150-160 bpm loopt ook de kerntemperatuur nog verder op tot 38.5 of 39 graden Celsius. Gaan de deelnemers na 2 uur in het ijskoude water van slechts 2 graden gedurende enkele minuten (2-5 minuten), dan daalt daarna tijdens de zgn afterdrop van vaak 20-30 minuten de kerntemperatuur tot 36 en zelfs tot 34 graden Celsius, voordat deze weer oploopt. De koudegolf die van buitenaf het lichaam binnenkomt heeft afhankelijk van omstandigheden en lichaamsbouw dus ongeveer 20 tot 30 minuten nodig om de lichaamskern te bereiken. Hieronder twee grafieken van het verloop van de kerntemperatuur van twee deelnemers in relatie tot de hartslag, snelheid en afgelegde afstand.

Een eigen thermoprofiel bij inspanning opstellen? Schrijf je in voor een Thermo Clinic.

Momenteel is het myTemp systeem als prototype op beperkte schaal beschikbaar en is het onder anderen in het kader van de olympische spelen in Tokyo in 2020, waar het warm en vochtig was, door de olympische atleten gebruikt om inzicht te verkrijgen in hun uithoudingsvermogen en toe te passen koel strategieën onder die warme omstandigheden.

Wil je meer informatie over deze temperatuurmetingen en zou je zelf een grafiek van het verloop van uw eigen kerntemperatuur bij inspanning willen maken, schrijf je dan in voor een Thermo Clinic. Informatie over de Thermo Clinics vindt u hier;